فرآیند گالوانیزه گرم چیست و چه کاربردی دارد؟
از فرآیند فروبردن جسم مورد نظر که دارای سطح تمیزی از نظر شیمیایی میباشد، در روی مذاب لایه‌ای بواسطه فعل و انفعال بین آهن و روی تشکیل میشود که به آن گالوانیزه گرم(hot dip) میگویند.
ابتدا ساچمه‌زنی(shot plus) و یا اسیدشویی و سپس پوشش کمکی جهت آسان نمودن فعل و انفعال آهن با روی مذاب به خود می‌گیرد که به روانساز یا گدازه flux موسوم است. طریقه خنک کردن این قطعه آبداده شده بطریق سرد کردن معمولی در هوا و یا فروبردن در آب داغ. در سطح قطعه فعل و انفعال بین روی و آهن رخ میدهد و باعث میشود که قدرت چسبندگی لایه ایجاد شده بالا باشد.
عمر پوشش به دو عامل ضخامت و محیط بستگی دارد.
ضخامت: ارزش این پوششها عمدتاً به ضخامت آن بستگی دارد و از نظر اقتصادی یک پوشش نازک و کم ارزش برای محیطهای مخصوص مقرون به صرفه نمیباشد.
محیط: در محیطهای صنعتی ترکیب گازها در اتمسفر طوری است، که پوشش روی دارای آن مقاومت که در محیطهای پاکتر است نمیباشد.
قطعات مناسب جهت گالوانیزه
بیشتر قطعات آهن یا فولادی که در کارهای ساختمانی و سازندگی مصرف میشوند می‌توانند گالوانیزه گرم میشوند. فولادهای ضدزنگ و پرآلیاژی که برای قطعات ماشینها بکار میروند، این قطعات معمولاً گالوانیزه نمی‌شود اغلب قطعات که به طور معمول گالوانیزه میشوند، از نوع فولادهای کمکربنmild-steel یا فولادهای نرم هستند. البته عامل مهم نوع سطح میباشد. فولادها ممکن است بصورت هموژن نباشند و جدایش در آنها بر این کار موثر است. پوستههای ایجاد شده موقع نورد – شلاکههای باقیمانده نیز موثر میباشند. وجود مقداری سیلیسیم در فولاد بالای حد معینی در فعل و انفعال بین مذاب روی و آهن اثر میگذارد.
تغییرات در مقدار کربن و تا حد کمتری منگنز نیز بر این امر اثر میگذارند. در فولادهای نرم که درصد مقادیر فوق اندک است این موضوع اهمیت چندانی ندارد. اما آهنگ واکنش بین روی و آهن وقتی که درصد سیلیسیم از 12/0 درصد بالاتر رود افزایش پیدا میکند. در فلزات جوشکاری شده درصد سیلیسیم در نقاط جوشکاری معمولا بالاتر از بقیه نقاط می باشد و این دلیل کیفیت پوشش روی در این نقاط با نقاط دیگر کمی متفاوت است. در مورد قطعات ریختگی در چدن قبلا اینطور تصور میشد که گالوانیزه کردن این قطعات مشکل بوده و احتیاج به زمان زیادی جهت گالوانیزه شدن دارند. این موضوع صحیح نبوده و در صورت پاک بودن سطح قطعات چدن ریختگی نیز می‌توانند گالوانیزه شوند.
بهترین ترکیب مناسب جهت گالوانیزاسیون قطعات چدنی
بهترین ترکیب مناسب جهت گالوانیزاسیون قطعات چدنی ۳ درصد سیلیسیم و ۱ درصد فسفر میباشد. با زیاد شدن درصد سیلیسیم از این مقدار آهنگ واکنش بین چدن و روی کاهش می‌یابد. با درصد سیلیسیم پایین‌تر تمایل به تشکیل تفاله(Dross) افزایش می‌یابد. در ضمن ضخامت پوشش روی در صورتی که زمان غوطهوری زیادی بکار برده شود نیز بسیار افزایش می‌یابد. همین موضوع برای درصد فسفر پایین صادق است. وجود ناخالصیها که در آهن خام یک امر عادی است سبب تولید اشکال در گالوانیزاسیون میشود. در موقع شستشو با اسید حمله اسید به این نقاط شدیدتر بوده و بعد از گالوانیزه شدن سبب سطح خشن می شوند. آهن خام (wrought iron) توسط ماسهپاشی shot plus بهتر پاک میشود و در غیر این صورت باید زمان توقف در اسید را از مقدار حداقل بیشتر کرد.
